Pisanki to symbol Wielkanocy. A jajka stanowią podstawę wszystkich świątecznych potraw. Natomiast niewiele osób wie, że zwyczaj zdobienia jajek sięga starożytności, a ich spożywanie w okresie Wielkiej Nocy było kiedyś zakazane. Obecnie bez pisanek nie ma świat, a ich wykonywanie to tradycja niemal w każdym domu.
Skąd się wzięły pisanki?
Zwyczaj zdobienia jaj ma wielowiekową tradycję i najczęściej związany był z kultem religijnym. Podobno pierwsze pisanki robiono w Mezopotamii. Ozdabianiem jaj zajmowali się także Egipcjanie, Chińczycy i Starożytni Rzymianie. Umieszczane były m.in. w grobowcach.
Można powiedzieć, że w Polsce pisanki wykonywane były od zawsze. Na początku jajka głównie ozdabiano woskiem, a następnie farbowano w naturalnych barwnikach. Dla Słowian kolor miał duże znaczenie:
- czerwony – przyzywał duchy opiekuńcze,
- zielony – przyciągał siły natury,
- czarny – wabił duchy ziemi,
- brązowy – zapewniał miłość i spokój w rodzinie.
Pogański zwyczaj najpierw próbowano wykorzenić, dlatego spożywanie jaj, jeszcze 200 lat po wprowadzeniu chrześcijaństwa, w okresie Wielkanocy było zakazane. Tradycja była jednak tak silna, że kościół musiał ją uznać. Pisanki, które pojawiły się w Kościele katolickim miały kolor czerwony nawiązujący do zmartwychwstania Jezusa. Do dziś barwa ta dominuje w Kościele prawosławnym.
Metody zdobienia jaj
Obecnie pisanki wykonywane są różnymi technikami w zależności od regionu Polski oraz umiejętności wykonawcy. Najpopularniejsze w naszym kraju są:
- jajka ozdabiane techniką batikową,
- kraszanki,
- drapanki,
- olejanki.
Dawniej jajka zdobiono w naturalnych barwnikach. Do dziś powszechne jest gotowanie w łupinach cebuli, dzięki czemu można uzyskać piękny brązowo-żółty kolor. Dodajmy, że ozdabianiem pisanek tradycyjnie zajmowały się kobiety, obecnie zajecie to gromadzi całe rodziny. W sklepach dostępne są liczne farbki i akcesoria do robienia pisanek. Najmłodsi chętnie rysują po skorupkach flamastrami, kredkami świecowymi, bardzo popularne jest także przyklejanie naklejek.
Nowoczesne zestawy do robienia pisanek pozawalają np. na uzyskanie metalicznego czy perłowego koloru. Wiele osób powraca także do dawnych technik, liczne muzea organizują takie pokazy i warsztaty. Przeprowadzane są także konkursy na najpiękniejsze pisanki.
Nie ważne jak ozdobione, ale jajka na święta być muszą. Królują nie tylko w koszyczku, ale także na wielkanocnym stole. To właśnie od podzielenia się pisanką zaczyna się wielkanocne śniadanie. Po jedzeniu dzieci szukają także jajek, choć obecnie często czekoladowych. A tradycyjnie w Lany Poniedziałek panny pisankami obdarowywały młodzieńców. Jajka do przygotowania pisanek i produkty na wielkanocne śniadanie dostępne są w sklepach marki Lewiatan. A najnowsze promocje m.in. na jajka, chrzan i wędliny można znaleźć w aktualnej gazetce promocyjnej.