Palmy, palenie żuru, kąpiel w płynącej wodzie, święcenie pokarmów i szukanie zajączka to tylko niektóre śląskie zwyczaje wielkanocne. Wiosenne święta są bardzo wyczekiwane, radosne i hucznie obchodzone. Zwyczaje odwołują się głównie do wiary i natury.

Zwyczaje Wielkiego Tygodnia

Śląsk to region zróżnicowany, w którym miesza się wiele kultur, dlatego zwyczaje w poszczególnych częściach różnią się od siebie. Czasem nawet sąsiadujące rodziny mogą inaczej obchodzić święta. Przedstawiamy najpopularniejsze i najciekawsze zwyczaje ze Śląska.

Okres świąteczny rozpoczyna Niedziela Palmowa, podczas której w kościele święcone są palmy. Śląskie są zielone, zrobione z gałązek wierzbowych, często wzbogaconych o leszczynę, bukszpan i jałowiec. Poświęcone gałązki miały mieć niezwykłą moc, ochraniały dom przed ogniem, połykano także bazie, aby ustrzec się przed chorobami gardła.

Wielki Tydzień to okres bezpośredniego przygotowania do świąt. Gospodynie sprzątają, gotują, całe rodziny uczestniczą także w wydarzeniach religijnych. Bardzo charakterystyczna była Żurowa Środa. W Wielką Środę urządzano ogniska na obrzeżach wsi. Do ognia wrzucano wszelkie niepotrzebne rzeczy, zgromadzone w domu i obejściu podczas zimy. Zakopywano także słój z żurem. Było to symboliczne zakończenie porządków i pożegnanie postnego jedzenia.

W Wielki Czwartek milkły dzwony w kościołach, a chłopcy i młodzieńcy biegali po wsiach i miastach z drewnianymi kołatkami.

W wielu miejscach Wielki Piątek zaczynał się od kąpieli w rzece, która miała znaczenie oczyszczające.

Wielkanocne potrawy i zwyczaje

Wielka Sobota to świecenie pokarmów. W koszyczku powinny znaleźć się:

„Pisanie woskiem” i kraszenie, wydrapywanie wzorów, głównie roślinnych to tradycyjne metody zdobienia jaj na Śląsku. Znawcy podkreślają, że znaczenie ma także kolor pisanki. Zielona barwa najczęściej oznacza pieniądze, czarna pamięć, niebieska zdrowie, czerwona miłość. Jednak symbolika barw w poszczególnych miejscowościach może być różna. Pisankami domownicy dzielą się przy wielkanocnym stole. Panny natomiast wykonywały zdobione jajka i wręczały je jako prezent.

Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego zaczyna się od udziału w rezurekcjach. Następnie w domach zasiada się do uroczystego śniadania, dawniej starano się spożywać jedynie pobłogosławione pokarmy. Dbano, aby jedzenie się nie zmarnowało i nie było wyrzucane. Na stole znajdują się potrawy z jajek, wędliny, mięso, chrzan oraz słodkości, szczególnie baby. Często podawana jest jajecznica ze szczypiorkiem. Po śniadaniu dzieci szukają zajączka, czyli słodkich drobiazgów i kraszanek w ogrodzie, pobliskim lesie lub na łące. Niedzielny i poniedziałkowy obiad najczęściej składa się z rosołu, klusek i pieczonego mięsa.

Lany Poniedziałek to tradycja śmigusa-dyngusa, czyli polewania wodą panien przez młodzieńców. Zapomniany jest już zwyczaj wtorkowy, czyli rewanż młodych kobiet. W poniedziałek odbywają się także procesje piesze i konne. Głównie mężczyźni, z pieśnią i modlitwą na ustach obchodzą pola z prośbą o urodzaj. Konne procesje można spotkać m.in. w Gliwicach Ostropie, Raciborzu i Pietrowicach Wielkich. Po produkty do święcenia oraz do przygotowania potraw na wielkanocny stół zapraszamy do sklepów marki Lewiatan. Aktualne promocje m.in. na jajka, chrzan, wędliny znajdują się w gazetce promocyjnej